ตสฺมา เตน หิ น วตฺตพฺพนฺติ อิฏฺฐผลภาเวเนว น วตฺตพฺพตา ยุชฺชติ ฯ ทาตพฺพฏฺเฐน ปน เทยฺยธมฺโม ทานเมวฯ ทินฺนญฺหิ ทานานํ สงฺกรภาวโมจนตฺถเมว อยํ กถาติฯ

ทานกถาวณฺณนาฯ

5. ปริโภคมยปุญฺญกถาวณฺณนา

[483] อิทานิ ปริโภคมยปุญฺญกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘เตสํ ทิวา จ รตฺโต จ, สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒตี’’ติ (สํ. นิ. 1.47) จ ‘‘ยสฺส ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จีวรํ ปริภุญฺชมาโน’’ติ (อ. นิ. 4.51) จ เอวมาทีนิ สุตฺตานิ อโยนิโส คเหตฺวา เยสํ ปริโภคมยํ นาม ปุญฺญํ อตฺถี’’ติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ราชคิริกสิทฺธตฺถิกสมฺมิติยานํ; เต สนฺธาย ปริโภคมยนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ปุญฺญํ นาม ผสฺสาทโย กุสลา ธมฺมา, น ตโต ปรํ, ตสฺมา ผสฺสาทีหิ เต วฑฺฒิตพฺพ’’นฺติ โจเทตุํ ปริโภคมโย ผสฺโสติอาทิ อารทฺธํฯ ตํ สพฺพํ อิตเรน เตสํ อวฑฺฒนโต ปฏิกฺขิตฺตํฯ ลตาวิยาติอาทีนิ ‘‘กิริยาย วา ภาวนาย วา วินาปิ ยถา ลตาทีนิ สยเมว วฑฺฒนฺติ, กิํ เต เอวํ วฑฺฒนฺตี’’ติ โจทนตฺถํ วุตฺตานิฯ ตถา ปนสฺส อวฑฺฒนโต น เหวาติ ปฏิกฺขิตฺตํฯ

[484] น สมนฺนาหรตีติ ปญฺเห ปฏิคฺคาหกานํ ปริโภเคน ปุริมเจตนา วฑฺฒติ, เอวํ ตํ โหติ ปุญฺญนฺติ ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติฯ ตโต อนาวฏฺเฏนฺตสฺสาติอาทีหิ ปุฏฺโฐ ทายกสฺส จาคเจตนํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติฯ ตตฺถ อนาวฏฺเฏนฺตสฺสาติ ทานเจตนาย ปุเรจาริเกน อาวชฺชเนน ภวงฺคํ อนาวฏฺเฏนฺตสฺส อปริวฏฺเฏนฺตสฺสฯ อนาโภคสฺสาติ นิราโภคสฺสฯ อสมนฺนาหรนฺตสฺสาติ น สมนฺนาหรนฺตสฺสฯ อาวชฺชนญฺหิ ภวงฺคํ วิจฺฉินฺทิตฺวา อตฺตโน คตมคฺเค อุปฺปชฺชมานํ ทานเจตนํ สมนฺนาหรติ นามฯ เอวํกิจฺเจน อิมินา จิตฺเตน อสมนฺนาหรนฺตสฺส ปุญฺญํ โหตีติ ปุจฺฉติฯ อมนสิกโรนฺตสฺสาติ มนํ อกโรนฺตสฺสฯ อาวชฺชเนน หิ ตทนนฺตรํ อุปฺปชฺชมานํ มนํ กโรติ นามฯ เอวํ อกโรนฺตสฺสาติ อตฺโถฯ อุปโยควจนสฺมิญฺหิ เอตํ ภุมฺมํฯ อเจตยนฺตสฺสาติ เจตนํ อนุปฺปาเทนฺตสฺสฯ